Beş duyu organımızdan biri olan kulağımız, kuşkusuz dış dünyayı algılamamızdaki en önemli araçlardan biri. Aynı zamanda denge organı olan kulağımızda, bazen doğuştan bazen ise sonradan oluşan rahatsızlıklar nedeniyle işitme bozuklukları yaşanabiliyor. Kulakta duyma azalması ya da işitme kaybı, özellikle çocukların sosyal yaşamını ve öğrenme yetisini olumsuz yönde etkiliyor.

Sesleri algılama yetisindeki tam ya da kısmi bir azalma işitme kaybı, duyma kaybı ya da sağırlık olarak nitelendirilir. İşitme kaybı tek bir nedene bağlı değil, aksine pek çok biyolojik ve çevresel etmene bağlı olarak gelişiyor. Ayrıca ses algılama yetisine sahip bütün canlılar bu tip bir işitme sorunu ile karşılaşabiliyor.

Sesin iki temel özelliği vardır. Seviyesi ve  frekansı. Hava dalgaları ile yayılan sesin, bir saniyedeki dalga sayısı frekansını verir. Ve bu da ‘Herz’ birimi ile ifade edilir. Kusursuz bir insan kulağı 20-20 bin *Hz (Hertz) arasındaki sesleri işitir. 20 binin üstü ultrasonik sesler olup bu sesleri kulağımız algılayamaz. Normal konuşan bir insan sesinin frekansı ise, 500 ile 5 bin Hz arasındadır. Seslerin şiddeti ise desibel (dB) ile belirtilir. 80 dB üzerindeki seslere uzun süre maruz kalmak ise duyma kaybı probleminin ana nedenlerinden birini oluşturur. Normal işiten bir kişide 130 dB ve üzerindeki ses, kulaklarda fiziksel olarak hasar yaratabilir. Roket sesi 180 dB, iş makinalarının çıkardığı gürültü 130 dB, gök görültüsü 120 dB iken, bir bebek ağlaması bebeklerin ağlaması 100 dB’in de üstündedir. İşitme kaybının çok çeşitli nedenleri mevcuttur. Ateşli hastalıklar, alkol ve ilaç kullanımı, aşırı gürültülü ortamda çalışmaktan orta kulak iltihaplarına kadar birçok neden işitme kaybını oluşturmaktadır.

 

 

İŞİTME KAYBININ BELİRTİLERİ:

- Anne Karnındayken Oluşan Nedenler
- Annenin, hamilelik sırasında alkol, uyuşturucu ve sigara gibi maddeler kullanması.
- Annenin, hamilelik döneminde, çocuğa zarar verebilecek özellikte antibiyotik ilaçlar kullanması.
- Kalıtımın neden olduğu
- Doğuştan bebeğin kulağının olmaması
- Dış kulak yolunun kapalı olması
- Doğum Sırasında Oluşan Nedenler
- Doğum anında kordon bağının dolanması
- Bebek doğarken bebeğin bazı nedenlerle oksijensiz kalması
- Bebeğin düşürülmesi
- Doğum Sonrası Oluşan Nedenler
- Bireyin geçirdiği travmalar
- Kulağın uzun süre çok yüksek sese maruz kalması
- Kulağa yabancı maddelerin sokulmasıyla, kulak zarının zarar görmesi
- Orta kulak iltihabı
- Dış kulakta yer alan kulak kiri
- Kulak zarının yırtılması veya delinmesi
- Orta kulak kireçlenmesi
- Menenjit tarzı hastalıkların geçirilmesi
- Geçirilen çeşitli alerjik reaksiyonlar

İŞİTME KAYBINDA ERKEN TANININ ÖNEMİ

Yeni doğan bebeklerde işitme taramasının bebek hastanedeyken yapılması gerekmektedir. Herhangi bir nedenle bebek hastaneden test yapılamadan çıkmışsa, ya da bebek hastane dışında doğmuşsa, bebeğin ilk 2 ayını doldurmadan testin uygulanması bebeğin ileriki yaşantısında rahat iletişim kurabilmesi için  erken cihazlandırılması hayati önem taşımaktadır.

 

İŞİTME KAYBI TÜRLERİ

İletim tipi işitme kaybı

Sensörinöral işitme kaybı

Mikst tip işitme kaybı

Nöral işitme kaybı

 

İŞİTME KAYBI DERECELERİ

0–25 dB; Normal İşitme Sınırlarında

2. 26–40 dB; Hafif İşitme Kaybı

3. 41–55 dB; Hafif - Orta İşitme Kaybı

4. 56–70 dB; Orta - İleri İşitme Kaybı

 5. 71–90 dB; İleri İşitme Kaybı

 6. 91- ve daha üzeri dB; Çok İleri İşitme kaybı

 

 

İŞİTME TARAMASINDA UYGULANAN TESTLER

En yaygın yapılan işitme tarama testi bebek uykudayken uygulanan OAE (oto-akustik emisyon) testidir.Yenidoğan işitme testi, bebek doğal uykusundayken, dış kulak yoluna yerleştirilen küçük bir probe ile iç kulağa özel bir ses gönderilir ve iç kulaktaki dış saç hücrelerinin sese tepkisi ölçülür. Bu işlem bebeğe hiçbir zarar vermez ve canını acıtmaz. Birkaç dakika süren basit bir ölçümdür. İşitme objektif olarak değerlendirilir, bebeğin hiçbir katılımı gerekmez. Doğumdan sonra 48 saatini doldurmuş her bebeğe işitme testi yapılabilir.

İŞİTME KAYBINI ENGELLEYEN CİHAZLAR

Tedavi edilerek düzeltilememiş olan işitme kayıplarında, kulak dışına ya da kanalının içine yerleştirilebilen işitme cihazları kullanılmaktadır. Dışarıdan  takılan işitme cihazlarının yanı sıra, iç kulağa ya da iç kulak siniri – beyin sapı bölgesine yerleştirilen, biyonik kulaklar da uygulanabilmektedir.

 

İŞİTME ENGELLİ NEDİR?

Duyma yetisini tamamen yada kısmen kaybetmiş kişilere "İşitme engelli" denir.

İŞİTME ENGELLİLERİN YAŞAMIŞ OLDUĞU SORUNLAR

Türkiye’de yaklaşık 3,5 milyon işitme engelli birey bulanmaktadır. İşitme engelliler diğer engel gruplarına göre fiziken sağlıklı oldukları için dışarıdan bakıldığında en  az dikkat çeken engel grubudur.Görme Engelliyi beyaz bastonundan,bedensel engelliyi tekerlekli sandalyesinden yada kullanmış olduğu kanedyanın’dan  fark edebilirsiniz fakat yanınızda  oturan kişinin işitme engelli olduğunu anlayabilmeniz için onunla iletişime geçtiğinizde  işitme engelli olduğunu fark edersiniz.

-İşitme engelli bebeği olduğunu öğrenen aileler büyük bir üzüntü ve endişe duymaktadırlar.Ailelerin doğru yönlendirilmeleri uzmanlardan konu ile ilgili psikolojik destek ve danışmanlık  hizmeti almaları Çocuğun ilerideki  sosyal yaşantısı ve psikolojisi için önem arz etmektedir.

-İşitme cihazlarının kalitesiz ve yetersiz olması duymayı zorlaştırmakta ve  şiddetli baş ağrısı yaptığı şikayetiyle kullanılmak istenmemektedir.

-İşitme cihazı pilleri çabuk bittiği için aileler pilleri alamamaktadır.

-İşitme engelli çocuklar okul öncesi eğitimi alamadıkları için ilk okula başladıklarında okuma yazmayı duyan,konuşan yaşıtlarına göre çok geç öğrenmektedirler.Okul öncesi eğitimin  işitme engelli çocuklar için uygulanmaya başlanması gerekmektedir.

-Okul öncesi eğitim için öğretmenlerin yetiştirilmesi gerekmektedir.

-Kaynaştırma eğitimlerine uyum sağlıyamama

-Kaynaştırma ilköğretim,lise ve üniversiteye devam eden işitme engellilerin FM sisteminden yararlanmaları gerekmektedir.

-İşitme engelliler okullarında görsel materyaller kullanılmalıdır.

-Kamu kurum ve kuruluşlarında işaret dili bilen tercüman olmadığı için yaşanan iletişim sorunları

-Kamu kurum ve kuruluşlarında işaret dili bilen kurum  personeli olmaması

-İşaret dili  konunun uzmanları tarafından öğretilmesi gereken bir dildir.Bu konuda yetersiz olan kişiler tarafından öğretilmemelidir.

-İşitme engelliler  iş verenler tarafından  iletişim kurmakta  zorlanacaklarını düşündükleri için  işe alımlarda tercih edilmemektedir.Bedenen sağlıklı olmalarına rağmen  iş bulmakta zorlanmaktadırlar.

-İşitme engelliler diğer engelli gruplarının faydalanmış oldukları  ÖTV muafiyetinden faydalanamamaktadırlar.

-Televizyon kanallarında filmlerde,haberlerde,programlarda  alt yazı ve işaret dili tercümanı bulundurulması bizim için önemli ihtiyaçlardan biridir.

-Kurumların web sayfalarında  haberlerin ve duyuruların işitme engellilerin anlayabileceği şekilde işaret dili anlatımlı  ve alt yazılı videolar şeklinde sunulması  bizler için önemli.

 

 

 

  Uluslararası İşitme Engelliler Federasyon

                          Başkanı

                   F.Pelin ASLAN